Kierowanie do Domów Pomocy Społecznej
Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej: „Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.” Umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej jest ostatecznością i poprzedzane jest wnikliwą oceną możliwości udzielenia pomocy osobie potrzebującej w miejscu jej zamieszkania oraz zbadaniem jej sytuacji rodzinnej.
Do domu pomocy społecznej kieruje się na podstawie:
- Pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, złożonego do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu jej kierowania; za zgodą osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego wniosek może zgłosić inna osoba fizyczna lub prawna, a także powiatowe centrum pomocy rodzinie lub ośrodek pomocy społecznej.
- Rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się w dniu jej kierowania, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę.
Do wniosku o umieszczenie w domu pomocy społecznej dołącza się:
- Decyzję o przyznaniu osobie ubiegającej się zasiłku stałego oraz pisemną zgodę osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego na ponoszenie opłaty za pobyt w domu.
- Decyzję organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty oraz pisemną zgodę na ponoszenie opłaty i na jej potrącanie przez właściwy organ emerytalno-rentowy ze świadczenia emerytalnego lub rentowego, zgodnie z odrębnymi przepisami.
- Oświadczenia o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi zobowiązanych do ponoszenia opłaty, oświadczenie o wysokości dochodu osoby małoletniej, w przypadku gdy opłatę będzie ponosić przedstawiciel ustawowy.
- Zaświadczenie, o którym mowa w art. 22 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039).
- Pisemną zgodę osoby ubiegającej się lub przedstawiciela ustawowego na potrącanie z zasiłku stałego opłaty za pobyt w domu ‒ w przypadku wyrażenia takiej zgody.
- Pisemną zgodę ośrodka pomocy społecznej na potrącanie z zasiłku stałego osoby ubiegającej się opłaty za pobyt w domu ‒ w przypadku skierowania do domu ponadgminnego.
- Postanowienie sądu opiekuńczego w przedmiocie udzielenia zezwolenia na skierowanie do domu pomocy społecznej ‒ w przypadku osób ubezwłasnowolnionych całkowicie oraz małoletnich.
- W przypadku umieszczania osób ubezwłasnowolnionych:
a) postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,
b) postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna lub kuratora,
c) postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby, ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej.
- Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS.
- Opinię dotyczącą stopnia sprawności osoby ubiegającej się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej sporządzone przez pracownika socjalnego.
- Pisemne wyrażenie zgody na udostępnienie i przetwarzanie danych osobowych.
- Inne dokumenty niezbędne do ustalenia sytuacji społeczno-ekonomicznej osoby ubiegającej się o umieszczenie w domu pomocy społecznej.
Istotne aspekty w postępowaniu o skierowanie do domu pomocy społecznej.
Ww. dokumenty kompletuje Ośrodek Pomocy Społecznej właściwy do umieszczenia ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS. Dla osoby bezdomnej właściwy miejscowo jest ośrodek pomocy społecznej ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały.
W przypadku gdy do domu kieruje się osobę na podstawie orzeczenia sądu, wydanie decyzji o skierowaniu do domu nie wymaga przedłożenia dokumentów. Dokumenty te powinny zostać skompletowane w terminie nieprzekraczającym trzech miesięcy od dnia wydania decyzji o skierowaniu do domu.
W nagłych wypadkach, wynikających ze zdarzeń losowych, skierowanie i umieszczenie osoby w domu może nastąpić poza kolejnością oraz bez przedłożenia dokumentów. Dokumenty te powinny zostać skompletowane przez właściwy Ośrodek Pomocy Społecznej w terminie trzech miesięcy od dnia przyjęcia tej osoby do domu.
Decyzję o skierowaniu do Domu Pomocy Społecznej oraz decyzję ustalającą opłatę za pobyt w Domu Pomocy Społecznej wydaje Ośrodek Pomocy Społecznej właściwy do umieszczenia ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS. W przypadku, gdy osobę ubiegającą się kieruje się do domu o zasięgu ponadgminnym, dokumenty dotyczące wniosku o umieszczenie w DPS ośrodek przekazuje do właściwego ze względu na siedzibę domu Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Decyzję o umieszczeniu w Domu Pomocy Społecznej wydaje starosta powiatu prowadzącego Dom Pomocy Społecznej.
Osoba ubiegająca się jest kierowana do domu na czas nieokreślony, chyba, że wystąpi ona lub jej przedstawiciel ustawowy (opiekun prawny) z wnioskiem o skierowanie do domu na czas określony. Dyrektor domu zawiadamia pisemnie osobę ubiegającą się lub jej przedstawiciela ustawowego o terminie przyjęcia do domu.
W razie niemożności umieszczenia w Domu Pomocy Społecznej z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia się osobę o wpisaniu na listę oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej.
Pierwszeństwo w uzyskaniu miejsc w domach pomocy społecznej, zwłaszcza w domach przeznaczonych dla kombatantów przysługuje kombatantom i innym osobom uprawnionym zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
Odpłatność
Pobyt w Domu Pomocy Społecznej jest odpłatny. Opłata zostaje ustalona w decyzji wydanej przez Ośrodek Pomocy Społecznej właściwy dla gminy kierującej do Domu Pomocy Społecznej.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:
„1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w Domu pomocy Społecznej są w kolejności:
1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej
– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.”
Osoba umieszczona w Domu Pomocy Społecznej zobowiązana jest ponosić odpłatność za swój pobyt w DPS w wysokości maksymalnie 70% swojego dochodu. W przypadku braku możliwości uiszczenia pełnej opłaty przez pensjonariusza cały lub częściowy koszt pobytu w domu pokrywają, zgodnie z art. 61 ust. 1. Ustawy o pomocy społecznej: małżonek, zstępni i w ostatniej kolejności wstępni, pod warunkiem spełnienia kryteriów dochodowych. Jeżeli opłata nie zostanie wniesiona przez osoby obowiązane uiszcza ją gmina właściwa ze względu na miejsce pobytu/ zameldowania umieszczonej osoby.
Sprawy związane z kierowaniem do Domu Pomocy Społecznej regulują przepisy Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie Domów Pomocy Społecznej.